Sosyal Fobi Nedir? Nasıl Anlaşılır?
Sosyal fobi rahatsızlığı hemen hemen herkeste bir tık bulunan bir rahatsızlık olmakla birlikte bazı insanlarda epeyce gün yüzüne çıkar. Kayseri Psikolog Tuğba Ayzet sosyal fobi ile ilgili şu ifadeleri söylemiştir:
Sosyal fobi, sosyal durumlar veya etkileşimlerde yoğun ve aşırı bir şekilde endişe duyma durumunu ifade eder. Bu durum, bireyin sosyal etkileşimlerde olumsuz değerlendirileceği veya başkaları tarafından eleştirileceği korkusunu taşıdığı, bu yüzden sosyal etkileşimlerden kaçınmaya çalıştığı bir anksiyete bozukluğudur. Sosyal fobi, genellikle sosyal durumlarla karşılaştığında ortaya çıkan belirgin bir korku ve kaygı hissiyle tanımlanır.
Sosyal fobi belirtileri şunları içerebilir:
1. **Yoğun Kaygı ve Korku:**
Sosyal fobi yaşayan bireyler, sosyal durumlar veya etkileşimlerle karşılaştıklarında yoğun bir kaygı ve korku hissederler. Bu kaygı, fiziksel belirtilerle (örneğin, terleme, titreme, kalp çarpıntısı) birlikte ortaya çıkabilir.
2. **Sosyal Durumlardan Kaçınma:**
Sosyal fobi yaşayan kişiler, sosyal etkileşimlerden veya belirli sosyal durumlardan kaçınmaya eğilim gösterirler. Bu kaçınma davranışı, günlük yaşamı ve sosyal ilişkileri olumsuz etkileyebilir.
3. **Olumsuz Kendi Değerlendirme:**
Sosyal fobi yaşayan bireyler, sosyal etkileşimlerde olumsuz değerlendirileceklerine dair sürekli bir korku taşırlar. Bu, kendilerini sürekli olarak eleştirmeye, eksikliklerini vurgulamaya ve başkaları tarafından reddedileceği düşüncesine yol açabilir.
4. **Fizyolojik Belirtiler:**
Sosyal fobi, fizyolojik belirtilerle de kendini gösterebilir. Kalp çarpıntısı, titreme, terleme, baş dönmesi gibi belirtiler, sosyal etkileşimlerle ilişkilendirilebilir.
5. **Sosyal İzolasyon:**
Sosyal fobi yaşayan bireyler, zamanla sosyal etkileşimlerden kaçındıkları için sosyal izolasyona yönelebilirler. Bu durum, sosyal ilişkileri olumsuz etkiler ve kişinin sosyal çevresinden uzaklaşmasına neden olabilir.
Sosyal fobi, genellikle ergenlik döneminden itibaren başlayabilir, ancak yetişkinlikte de ortaya çıkabilir. Bu durum, kişinin günlük yaşamını etkileyebilir, sosyal ve mesleki ilişkilerini zorlaştırabilir. Sosyal fobiye yönelik tedavi, genellikle terapi (örneğin, bilişsel davranış terapisi) ve/veya ilaç tedavisi içerir. Terapi, bireylere sosyal durumlarla başa çıkma becerileri kazandırabilir, olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmelerine yardımcı olabilir ve kaygılarını kontrol etmeyi öğretebilir.
Sonuç olarak, sosyal fobi, sosyal etkileşimlerde yoğun bir kaygı ve korku hissiyle karakterize edilen bir anksiyete bozukluğudur. Bu durum, bireyin günlük yaşamını ve sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. Uygun tedavi ve destekle, sosyal fobi yaşayan bireyler sosyal etkileşimlerle daha rahat başa çıkabilirler.
